Bitarteak eta eskalak
11. Bitarteak
Bi noten arteko distantzia bitarte bat da. Musika diskurtsoa bitarte segida da.
Notak jotzearen arabera bitarteak sailkatu daitezke.
Bitarteen sailkapena:
Notak jotzeko ordenaren arabera izan daitezke:
Melodikoak
Bitatearen notak, bata besteren atzetik jotzen direnenan
Harmonikoak
Bitarteko notak aldi berean jotzen direnean.
Noten norabidearen arabera bitarteak izan daitezke:
Goranzkoak.
Bitartearen notak grabetik agudora doazenean
Beheranzkoak
Bitartearen notak agudotik grabera doazenean
Bere noten hurbiltasunagatik bitarteak izan daitezke:
Konjuntuak
Bitartearen notak jarraian doazenean.
Disjuntuak
Bitartearen notak jarraian ez doazenean.
Nota kopuruaren arabera bitarteak izan daitezke:
Bakunak
Zortzidunak edo txikiagoak direnean
Lehenengokoak. Nota bera bi aldiz jotzen denean
Bidunak. Bitarteak bi nota dituenean
Hirudunak. Bitarteak hiru nota dituenean
Laudunak. Bitarteak lau nota dituenean
Bostdunak. Bitarteak bost nota dituenean
Seidunak. Bitarteak sei nota dituenean
Zazpidunak. Bitarteak zazpi nota dituenean
Zortzidunak. Bitarteak zortzi nota dituenean
Konposatuak
Konposatuak. Zortzidunak baino handiagoak direnean, hau dabederatzidunak, hamardunak, hamaikadunak…
12. Eskalak
Eskala, nota jarraien segida bat da. Izan daitezke goranzkoak edo beheranzkoak
Nota kopuruen arabera baita tono eta tonu erdien kokapenaren arabera ere eskala desberdinak aurki ditzakegu: Diatonikoa, pentatonikoa, kromatikoa…
Eskala diatonikoa
Eskala diatonikoak dauzka tonuak eta tonu erdiak. Eta zazpi nota jarraiak ditu. Eskala diatonikoa hasi eta bukatzen da izen bereko nota batean. Nota honi tonika deituko diogu, eta eskalari izena ematen dio.
Re eskala goranzkoa
Nota bakoitzkak gradu izena du eta erromatar zenbaki batekin adierazten da. Oso garrantzitsuak dira tonalitatearen antolakuntzan eta hurrengo izenak dituzte:
Eskala kromatikoa
Eskala honek tonu erdiak bakarrik ditu. 12 nota ditu. Alterazioen (sostenituak eta bemolak) beharra daukagu eskala hau osatzeko.
